پوكي استخوان چيست؟
پوكي استخوان يا استئوپروز، عبارت از حالتيست كه در اثر تخريب بافت استخواني، تودهاي استخوان كاهش يافته سرانجام به شكستگي استخوان منجر ميشود (تعداد و اندازهي تيغههاي استخواني بافت استخواني كاهش مييابد).
تودهي استخواني هر فرد معمولاً در 30 تا 35 سالگي به بيشترين حد خود ميرسد. پس از اين سن، كم شدن توده استخوان به صورت يك روند طبيعي آغاز ميشود. در واقع با افزايش سن، مقدار استخواني كه تخريب ميشود، بيشتر از مقداري است كه ساخته ميشود.
سازمان جهاني بهداشت بيماري استئوپروز ( پوكي استخوان ) را همراه سكته قلبي، سكته مغزي و سرطان ، چهار دشمن اصلي انسان در عصر حاضر است .پس از سن 65 سالگي از هر 3 زن ، يكي دچار شكستگي مهره و پس از 70 سالگي از هر 5 زن يكي دچار شكستگي استخوان لگن بدنبال پوكي استخوان مي شود. پس از سن 35 سالگي فرآيند پوكي استخوان آغاز مي شود.
عوامل خطر ابتلاء به پوکی استخوان اینها هستند:
یائسگی قبل از 48 سال.
جراحی برداشتن تخمدانها قبل از یائسگی.
کمبود کلسیم دریافتی.
ورزش نکردن به قدر کفایت.
استعمال دخانیات.
سابقه پوکی استخوان در خانواده.
مصرف مواد مخدر.
بدن لاغر و هیکل استخوانی کوچکتژ
پوست روشن (سفید پوست یا نژاد آسیایی)
پرکاری تیروئید
استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی خوراکی...
نشانه هاي پوكي استخوان :
كمردرد كه ابتدا به صورت درد حاد كه طي 2 تا 3 ماه فروكش مي كند و سپس به صورت كمردرد مزمن در مي آيد . شكستگي انتهاي استخوان ساعد و شكستگي سر استخوان ران .
افتادن دندانها
توصيه هايي براي جلوگيري از استئوپروز
• دريافت ميزان كالري كافي براي رسيدن به وزن ايده آل و مطلوب
• دريافت كلسيم كافي ( حداقل 1200 تا 1000 ميلي گرم در روز )
• دريافت كافي ويتامين D ( 800 تا 400 واحد در روز )
• دريافت كلسيم بيش از نياز توصيه شده در صورت دريافت رژيم پرفيبر
• دريافت كلسيم بيش از نياز عادي در موارد حاملگي و شير دهي و احتراز از بارداري مكرر و با فاصله كم
• پرهيز از مصرف الكل و سيگار ، غذاهاي پرنمك و رژيم پر پروتئين
• جايگزين كردن نوشابه هاي طبيعي ( آبميوه ، دوغ، انواع شربت ها ) به جاي نوشابه هاي كافئين دار ( انواع كولا و قهوه )
• مصرف روغن هاي غير اشباع مثل آفتاب گردان ، ذرت ، زيتون
• قرار گرفتن در معرض نور خورشيد به مدت 30 تا 15 دقيقه ( نور خورشيد از پشت شيشه و لباس بي تاثير است )
• ورزش : بدنسازي ( ائروبيك ) ، پياده روي ، شنا اثر بهبود دهنده در پوكي استخوان ندارد .
مواد غذايي حاوي كلسيم :
• گروه لبنيات: كشك ، پنير ، ماست ، شير .
• كره ، خامه ، سرشير محتواي كلسيم ناچيزي دارد.
• گروه گياهان : بادام ، فندق ، كنجد ، برگ تربچه ، جعفري ، كلم پيچ ، گل كلم .
• گروه دريايي : صدف ، ماهي
توجه : استخوانهاي مرغ يا گوسفند يا ماهي را در محلول آب و سركه بجوشانيد و از اين عصاره در تهيه سوپ ، آش و غذاهاي ديگر استفاده كنيد
آيا ميتوان پوكي استخوان را تشخيص داد؟
معاينه جسماني:
معاينه وسابقهي پزشكي كمك ميكند تا مشخص شود آيا در معرض پوكي استخوان هستيد يا نه؟ پزشكتان ميتواند به شما كمك كند تا برنامهي پيشگيري براي خود تعيين كنيد
پرتوهاي X و عكسهاي راديولوژي:
معمولاً براي تشخيص پوكي استخوان از راديولوژي استفاده نميشود، ولي گاهي اوقات، وقتي به دلايل ديگري عكس راديولوژي گرفته ميشود، پوكي استخوان را كه نسبتاً زياد باشد هم در فرد مشخص ميكنند.
آزمايشهاي سنجش تراكم استخوان
انجام اين آزمايشها فعلاً براي تشخيص و پيگيري درمان پوكي استخوان، دقيقترين روش است. اطلاعات لازم را از پزشكتان بپرسيد. اين آزمايش؛ معمولاً، 3 تا 5 سال يك بار تكرار ميشوند تا روند پوكي استخوان و احتمالاً درمان آن مشخص شود. همراه اين آزمايش براي بار اول، معمولاً يك سري آزمايشهاي عمومي هم از فرد گرفته ميشود تا از سلامتش اطمينان يابند. به هر حال به ياد داشته داشته باشيد كه تشخيص پوكي استخوان خيلي ساده نيست و در بيشتر موارد وقتي تشخيص داده ميشود كه فرد دچار شكستگي شده است. بنابراين بهترين راه، پيشگيري از بيماري پوكي استخوان است.
نظرات شما عزیزان: